1.Nguyên nhân gây ra chắp và lẹo
Lẹo mắt thường do tụ cầu khuẩn hoặc vi khuẩn xâm nhập vào tuyến chân lông mi gây viêm nhiễm cấp tính.
Chắp xuất hiện do có sự tắc nghẽn ống tuyến nhờn của mi mắt.
Nhiều khi từ lẹo có thể chuyển thành chắp (xảy ra trong trường hợp lẹo trong không điều trị khỏi hẳn, gây chèn ép các tuyến)
2.Cách phân biệt bệnh chắp, lẹo mắt
Lẹo mắt
Khi lẹo mới mọc, mi mắt của người bệnh sẽ hơi sưng, hơi đỏ, kèm theo ngứa và đau, thường có cảm giác cộm như có sạn bên trong. Tiếp đó, chỗ đau nổi lên một khối rắn to như hạt gạo. Lẹo thường mọc ở ngay bờ mi, dính chặt vào da mi. Sau khoảng 3-4 ngày, lẹo sẽ mưng mủ và vỡ.
Lẹo có đặc điểm là rất hay tái phát. Có thể gặp lẹo trong (khi bác sĩ lật mi sẽ thấy), hoặc lẹo ngoài mi mắt.
Triệu chứng thường gặp khi bị lẹo
Bệnh nhân bị lẹo thường sưng đỏ vùng mi mắt, ấn thấy đau bờ mi, sau hóa cứng, đồng thời bệnh nhân chảy nước mắt, sợ ánh sáng, cảm giác như có dị vật ở mắt; mưng mủ ở trung tâm, ít lâu sau vỡ ra, chảy mủ rồi hết đau. Lẹo ở trong mi mắt diễn biến nặng hơn, thường tái phát.
Chắp mắt
Chắp mắt do tắc nghẽn tuyền dầu của mi mắt, biểu hiện như một khối tròn nhỏ, sưng đỏ. Vị trí thường ở xa bờ tự do của mi hơn so với lẹo.
Chắp thường sưng trên mắt khoảng 2-8 tuần, rất ít trường hợp mọc lâu hơn. Chắp thường sưng to hơn lẹo mắt, tuy nhiên ít đau hơn và thậm chí là không đau.
Chắp nằm thường ở mặt trong của mi mắt; khi lật mi, bác sĩ có thể nhìn thấy được chắp, thậm chí là nhìn thấy đầu mủ trắng của chắp. Nhiều trường hợp đa chắp, tức là có rất nhiều đầu chắp trên một mi hay cả hai mi, thậm chí ở cả hai mắt.
Triệu chứng của chắp mắt
Khi bị chắp, người bệnh thường gặp các triệu chứng như: sưng mắt, đau, đỏ mắt, khó chịu ở bề mặt kết mạc của mi mắt. Sau vài ngày, chắp xẹp xuống chỉ còn khối tròn không đau, lớn dần trên mi mắt thành một khối màu đỏ – xám dưới kết mạc.
3.Điều trị chắp lẹo
Cách điều trị lẹo và chắp sẽ phụ thuộc vào độ nghiêm trọng của tổn thương. Một số phương pháp làm giảm sự khó chịu của lẹo và chắp bao gồm:
- Chườm nóng: nhằm giảm đau ở các chỗ lẹo và chắp, bằng cách dùng khăn sạch hoặc bông dùng một lần nhúng vào nước rất ấm hoặc nước muối ấm. Đặt lên mi mắt trong khoảng 10 phút, mỗi ngày từ 3-5 lần. Độ ẩm sẽ làm giảm tình trạng viêm và tắc nghẽn ở tuyến dầu trên mí mắt. Có thể mát xa nhẹ nhàng vùng quanh mắt.
- Sử dụng thuốc: dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc tra mỡ kháng sinh, chống viêm để giảm viêm, giảm sưng, theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp rửa mắt, nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý
- Chích, nạo: nếu chỗ lẹo và chắp không tan đi sau một thời gian dài, phải tới bác sĩ để chích nạo thật sạch các chất nhầy và mủ để tránh tái phát.
Lưu ý, bệnh nhân tránh dùng tay gãi hay chà xát vào mụn lẹo vì có thể gây tổn thương cho mắt và tạo cơ hội cho vi khuẩn phát triển khiến bệnh nặng hơn. Luôn rửa tay trước khi tra thuốc nhỏ mắt. Các thuốc sử dụng tra mắt phải được giữ gìn sạch sẽ, không dùng lại thuốc cũ, thuốc đã để lâu.
Hình ảnh bệnh nhân chắp to mi trên và thủ thuật chích rạch chắp được thực hiện tại PKĐK Anh Dũng
Các ung thư tại mi mắt như (ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tuyến bã) có thể bị chẩn đoán nhầm là chắp. Vì vậy, nếu xuất hiện chắp dai dẳng, kéo dài hay không điển hình, chắp tái phát nhiều lần hoặc có nghi ngờ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, cần xét nghiệm mô bệnh học.
4.Phòng ngừa chắp lẹo
- Mọi người không nên đưa tay dụi, chà mắt vì điều này có thể gây kích ứng mắt và nhiễm khuẩn lây lan.
- Cần có các biện pháp bảo vệ mắt khỏi khói bụi và ô nhiễm môi trường bằng cách: đeo kính bảo vệ mắt khi ra đường, khi dọn dẹp nhà cửa hay lao động. Tránh đến những nơi ô nhiễm không khí nặng nề.
- Nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là khi chăm sóc một người bị mụn lẹo ở mắt.
- Phụ nữ hay trang điểm, cần tẩy trang vùng mắt sạch sẽ hàng ngày, thay mascara ít nhất mỗi 6 tháng/ lần bởi vì vi khuẩn có thể phát triển khi mắt được trang điểm. Khăn rửa mặt, đồ trang điểm mắt cần được dùng riêng rẽ để giữ vệ sinh.
Khi có dấu hiệu bị chắp lẹo, người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt để được điều trị đúng cách. Mỗi bệnh sẽ được điều trị theo lộ trình khác nhau. Bệnh thường tự khỏi nếu biết giữ gìn và vệ sinh đúng cách.
Người bệnh tuyệt đối không chữa chắp, lẹo bằng cách tự ý nặn mủ, tra thuốc không theo chỉ định vì dễ làm cho tổn thương lan rộng hoặc tái phát, hoặc để lại sẹo xấu gây quặp mi.
Phòng khám Đa khoa Anh Dũng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị máy móc hiện đại sẽ khám , chẩn đoán điều trị các bệnh về mắt , luôn mang đến những dịch vụ tốt nhất với chất lượng cao nhất.
Bài viết được thực hiện bởi Phòng khám đa khoa Anh Dũng Tiền Hải, Thái Bình